Ja hoor, Michael. Lekkere titel zeg, waakzaam wachten. Wat moet ik daar nu mee… 🙂 Klinkt nogal spiritueel en zet nou niet echt aan tot Mentale (veer)Kracht of wel soms? Maar toch zie je dit advies veel in mijn keynotes terugkomen en ik vertel je in dit blog bericht waarom.
Het idee van maakbaarheid
Past ook niet echt bij jou? Het leven is toch gewoon maakbaar? Ik ben toch maakbaar! Net zoals mijn medemensen en natuurlijk mijn partner, kinderen en iedereen anders die ikzelf opvoed, train en/of coach in het leven. Wij kunnen leren, ontwikkelen en zijn wie we willen zijn. We kunnen mensen heel veel leren, zo niet alles en dan kom jij nu aan met wachten? Waakzaam nog wel. Duhh.
Wachten als medicijn
En ja, ondanks dat een westerse aanpak, en wellicht die van mij ook, vooral bestaat uit DOEN in plaats van verduren en vertragen ga ik het hier hebben over het zogenaamde ‘Watchfull waiting’.
Geneeskunde en psychiatrie zijn een goed voorbeeld en ingang voor dit gespreksonderwerp. Wachten is namelijk één van de belangrijkste geneeskundige eigenschappen om te kunnen bezitten. Vertrouwensvol en aandachtig wachten. Meestal komt het goed namelijk en ja, daar zit ook een soort van hoop en vertrouwen in.
Risico vs effectiviteit
‘Veel dingen komen goed’ klinkt misschien nogal risicovol, het is veel te afwachtend en abstract maar kan ook heel concreet zijn. Natuurlijk gaan we gewoon naar de dokter en laat je je behandelen als het nodig is maar denk eens na over het volgende.
Waakzaam wachten kan heel concreet en dus effectief zijn bij bijvoorbeeld:
- Een keelontsteking
- Slecht slapen
- Depressiviteit
Wanneer een persoon bij de dokter komt is het vaak niet slim om snel medicatie te geven. Wij weten van antibiotica, slaapmedicatie en antidepressiva dat deze bijwerkingen hebben en verslavingsgevoelig kunnen zijn.
Ook geven we de mens; het lichaam, jouw brein oftewel jezelf niet de mogelijkheid om het zelf op te lossen. En het wachten is niet cynisch en/of afkerend afwachten natuurlijk maar waakzaam, bekommerd en aanwezig zijn om de mens te helpen.
Bij een keelontsteking:
‘Belt u mij als het erger wordt en sowieso bel ik of kom ik morgen om te kijken of het erger is geworden, misschien wel minder… en ja dan, hebben we dus geen antibiotica nodig.’
90% van de keelontstekingen gaan namelijk vanzelf weer over en daar hebben we helemaal geen antibiotica voor nodig hebben we inmiddels geleerd.
Ook niet bij de eerste tekenen van slaapproblemen of depressie gaan we gelijk aan de pillen.
Wat kunnen wij doen om het zelf en natuurlijk met elkaar op te lossen. Rust is snelheid is daarom een veelgebruikte uitspraak in mijn lezingen als spreker.
Rust is snelheid
In de geneeskunde is daarom vertrouwen, geruststellen en aandachtig afwachten één van de belangrijkste gestes die men kan maken. En dit geldt ook in de psychiatrie. Geduldig zijn, niet onmiddellijk ingrijpen bij het eerste teken van depressie en met antidepressiva en/of met slaapmedicatie gaan schieten.
Met een prothese thuiskomen die nog niet helemaal goed zit waarbij de huisarts zegt: ‘dat heeft nog even wat tijd nodig om te zetten. Goed oefenen en geef het wat tijd en dan kom ik morgen of overmorgen nog eens langs.’ Dat is ook waar geneeskunde plaatsvindt en/of Mentale (veer)Kracht nodig is.
De mens in het algemeen, en zeker wij in de westerse wereld, zijn alleen zo niet ingesteld.
De betreffende opleidingen meestal ook niet. Hoeveel weet een operateur, chirurg of huisarts nu echt van bijvoorbeeld slaap? Of beweging, herstel en/of voeding?
En als zij dit al weten hebben zij of nemen zij de tijd om dit met hun patiënten te bespreken?
Tijd kost geld wat je duur kan komen te staan
Of zijn oplossingen als medicatie sneller en is dat eigenlijk wat wij willen? Hup, oplossen en doorgaan en vooral op de dezelfde manier doorgaan met mijn leven! Zelfs als ik veel te veel spanning of stress ervaar en daardoor burn-out raak. Een paar pillen lossen dit wel op! Of toch niet…?
Opleidingen en mensen blijven toch vaak erg technisch en doelgericht op de kneedbaarheid of beter gezegd: de maakbaarheid van ons brein en lichaam. We kunnen nogal vaak beperkt blijven kijken. Kortzichtig, klein, smal oftewel vanuit een tunnelvisie denken en daarmee ons perspectief maar moeilijk veranderen, zeker wanneer dat nodig is.
Het is ook lastig
Geld vragen om te wachten klinkt ook niet echt lekker en waarschijnlijk iedere manager, zeker binnen corporaties, zou dit waarschijnlijk afschieten. Het leven gaat namelijk over de budgetten, kosten en efficiëntie die daarmee gepaard gaan. En voor het wachten is allereerst niet alleen weinig aandacht maar natuurlijk ook weinig geld.
Het klinkt ook nogal raar als de zorgsector aan de minister wat extra geld vraagt om te wachten. Of de leidinggevende of manager aan de directie, het MT of leaderschip team… Geld om te wachten.
Essentie van het leven
Toch ga ik je vragen om nog eens na te denken over dit hele concept; het wachten. Het is namelijk geen versiering of een bijkomend iets om af en toe een klein beetje rekening mee te houden. Het is een essentie van het leven zelf.
En of je nu in de geneeskunde of psychiatrie werkzaam bent of dat je partner, ouder, trainer, coach, docent, etc bent: waakzaam wachten is een kunst en helpt jou en mensen om je heen.
Wij zitten vast in wereld van actie, oplossingen, ondernemen oftewel dadendrang.
Dirk de wachter, één van de drie bekende psychiaters van België noemt dit het ‘sang selbst’. Een wezenlijkheid die wij in het Westen niet goed beheersen. Wij zitten vast in wereld van actie, oplossingen, ondernemen oftewel dadendrang.
Van oost naar west
De traditionele oosterse denkwijzen maar ook de mystieke tradities vanuit religie die steeds meer uitgespoeld worden brengen echter wel een vorm van het wachten terug in onze maatschappij; rust, reflectie, vertragen, overpeinzen om zonder verwachtingen en met een open geest te kunnen zijn.
Niet voor niets is er vandaag de dag zoveel succes met onderwerpen als mindfulness, yoga en meditatie oftewel allerlei zen-achtige methodes die ons kunnen helpen met het waakzaam wachten.
Pfff… duurt lang!
Ok. Goed verhaal dat watchfull waiting maarreh… hoe lang duurt dat eigenlijk Michael?
Eerlijk. Ik weet het niet. Uren, dagen, weken, maanden en soms misschien zelfs wel jaren. Het ligt er maar net aan het onderwerp denk ik.
Zet het eens op een klein pitje
Mijn advies: Begin gewoon eens klein.
Je hoeft niet elke mail en vraag direct te beantwoorden. Soms lossen dingen vanzelf weer op. Ook de behoeftes en vragen van je teamleden en /of kinderen hoeven niet instant bevredigd te worden. ‘Slaap er eens een nachtje over’, vraag ik mijn kinderen of collega’s vaak.
Een uitspraak die uit het yoga komt is hier wellicht van toepassing: Hoge ambitie, lage verwachtingen en enorm uithoudingsvermogen oftewel rust in het leven.
Succes,
Michael
