Skip to main content

In mijn werk als trainer en spreker op het gebied van mentale kracht ontmoet ik veel jongeren die gebukt gaan onder prestatiedruk. Neem Jesse, een jongen met torenhoge verwachtingen van alles en iedereen, maar vooral van zichzelf. Een doodlopend pad, zoals hij zelf inmiddels heeft ervaren. Helaas weten veel jongeren dat (nog) niet.

“Jesse moet overal de allerbeste in zijn. Van de sportschool tot sociale media en van studie tot werk: Jesse legt de lat torenhoog en voelt steeds vaker de druk en teleurstelling die daarmee gepaard gaan.

Samen met faalangstcoach Pia Crul, trainer Michael Kortekaas en de rest van ‘Hoedan’ zoekt Jesse naar een oplossing om zijn onrealistische doelen bij te stellen en balans te vinden tussen ambitie en rust. Hoe leer je om los te laten en te genieten van wat je wรฉl bereikt? Ontdek het in deze eerlijke en herkenbare zoektocht naar mentale kracht en zelfacceptatie.”

De onzichtbare druk van altijd moeten presteren

Floreren lijkt de norm geworden. Op school, in de sport, op social media, in vriendschappen en zelfs in hobbyโ€™s; overal moeten jongeren uitblinken. De druk om altijd en overal te excelleren is enorm. Maar wat gebeurt er als dat niet lukt? Dan blijft niet alleen de prestatie uit, maar wordt ook het zelfbeeld geraakt. De gevolgen kunnen ernstig zijn: demotivatie, eenzaamheid, burn-out, depressie en allerlei andere psychische klachten.

Als coach zie ik dit keer op keer gebeuren. Het raakt me elke keer weer, omdat het laat zien hoe dun de lijn is tussen willen presteren en eraan onderdoor gaan.

De mythe van maakbaarheid

Een van de eerste adviezen die ik aan jongeren geef: โ€˜We moeten van maakbaarheid af.โ€™ In een wereld waar we constant horen dat โ€˜alles mogelijk is als je maar hard genoeg werktโ€™, vergeten we รฉรฉn belangrijk aspect: niet alles is maakbaar. Dit idee kan juist verlammend werken en leiden tot faalangst en onzekerheid. Want wat als het niet lukt? Ben je dan niet goed genoeg?

Dit betekent niet dat doelen en ambities niet belangrijk zijn. Integendeel! Het gaat erom dat jongeren leren om realistische doelen te stellen en hun eigen grenzen te bewaken. Zelfzorg, een gezonde mindset en veerkracht zijn hierin essentieel.

Grenzen stellen: een belangrijke vaardigheid

De oplossing voor prestatiedruk ligt niet alleen in het leren omgaan met stress en spanning. Het gaat ook om het herkennen en stellen van grenzen. Waar ligt jouw limiet? Hoe kun je bewuste keuzes maken zonder jezelf te verliezen? Dit zijn vragen die ik jongeren help beantwoorden.

Veel ouders, collegaโ€™s en leidinggevenden worstelen met hetzelfde vraagstuk. Want prestatiedruk ontstaat niet in een vacuรผm; het komt ergens vandaan. Ouders willen het beste voor hun kinderen, scholen willen excellente resultaten en werkgevers willen productieve medewerkers. Maar tegen welke prijs?

De rol van social media

Een belangrijke factor in de toegenomen prestatiedruk is social media. Jongeren worden dagelijks geconfronteerd met beelden van leeftijdsgenoten die ogenschijnlijk een perfect leven leiden. Ze zien vrienden die de mooiste reizen maken, influencers die moeiteloos succesvol lijken te zijn en leeftijdsgenoten die zowel academisch als sportief excelleren. Dit creรซert een vals beeld van de werkelijkheid en voedt de angst om achter te blijven.

Jongeren vergelijken zichzelf constant met deze onlinebeelden, wat kan leiden tot onzekerheid en een gevoel van ontoereikendheid. Het is daarom cruciaal om hen bewust te maken van de rol die social media speelt in hun zelfbeeld en hen te helpen hier op een gezonde manier mee om te gaan.

Hoe kunnen ouders en onderwijzers helpen?

Ouders en docenten spelen een sleutelrol in het begeleiden van jongeren bij het omgaan met prestatiedruk. Door een open dialoog aan te moedigen en een omgeving te creรซren waarin fouten maken mag, kunnen zij bijdragen aan een gezondere mentale instelling bij jongeren. Enkele manieren waarop zij kunnen helpen:

  • Stimuleer realistische verwachtingen: Help hen om haalbare doelen te stellen en de lat niet altijd onrealistisch hoog te leggen.
  • Creรซer ruimte voor ontspanning: Zorg ervoor dat jongeren, naast keihard werken, ook voldoende tijd hebben om te ontspannen en plezier te maken. Even zonder prestatiedruk.
  • Bevorder een groeimindset: Leer jongeren dat falen een natuurlijk onderdeel is van leren en groeien. Normaliseren dat dingen (soms) niet lukken!
  • Wees een rolmodel: Laat als ouder, docent of coach zien dat perfectie niet bestaat en dat ook volwassenen fouten maken en daaruit leren.

De moed om kwetsbaar te zijn

Het doorbreken van prestatiedruk vraagt moed. Moed om te erkennen dat het soms te veel wordt, om hulp te vragen en om oude patronen los te laten. Maar het moment waarop jongeren beseffen dat hun waarde niet afhangt van hun prestaties, is onvergetelijk.

Het is ook belangrijk om het gesprek over mentale gezondheid open te houden. Jongeren moeten weten dat ze niet alleen zijn en dat het normaal is om hulp te vragen. Dit kan door met vrienden, ouders of professionals te praten. Hoe eerder dit gebeurt, hoe groter de kans dat negatieve gevolgen van prestatiedruk kunnen worden voorkomen.

Oplossingen en tools voor meer mentale veerkracht

Naast het stellen van grenzen en het aanpassen van verwachtingen, kunnen jongeren ook concrete tools inzetten om hun mentale veerkracht te vergroten. Enkele van deze technieken zijn:

  • Slapen, bewegen en sporten: Een uitgerust brein met voldoende lichaamsbeweging helpt niet alleen fysiek, maar ook mentaal om beter met stress om te gaan.
  • Mindfulness en ontspanningstechnieken: Deze helpen om stress te verminderen en beter om te gaan met spanning.
  • Dagelijks reflecteren: Door te reflecteren op wat goed ging in plaats van wat beter kon, verschuift de focus van tekortkomingen naar groei.
  • Het aanleren van positieve zelfspraak: Bewustwording van interne dialoog en het vervangen van negatieve gedachten door realistische, ondersteunende gedachten.
  • Balans vinden tussen inspanning en ontspanning: Het plannen van rustmomenten en ontspanning is net zo belangrijk als het plannen van studietijd of een lekkere workout.

Het belang van samenwerking

Prestatiedruk is een complex probleem dat vraagt om een gezamenlijke aanpak. Ouders, scholen, werkgevers en jongeren zelf moeten samenwerken om een gezondere cultuur te creรซren waarin succes niet alleen wordt gemeten aan de hand van prestaties, maar ook aan welzijn en persoonlijke groei.

Door het gesprek over prestatiedruk open te houden, kunnen we samen bouwen aan een samenleving waarin jongeren niet alleen leren excelleren, maar vooral leren om gelukkig en mentaal veerkrachtig te zijn.

Wat zijn jouw ervaringen met prestatiedruk?

Herken je dit? Laat het me weten in de reacties onder mijn Linkedin post.

Tot snel allemaal,
Michael

Volg Michael

Benieuwd wat Michael bezig houdt? Waar die op het podium staat als spreker? Als eerste op de hoogte van nieuwe blogs vol mentale (veer)kracht? Volg Michael via social media.

Nieuwste Instagram berichten: